Rusya, Fosil Yakıtlarla Savaşını Finanse Ediyor

Rusya, yurt dışına sattığı fosil yakıtlarla, dördüncü yılındaki Ukrayna savaşını finanse etmeye devam ediyor.

2022’in Şubat ayında işgalin başlamasından bu yana, Ukrayna’nın müttefiklerinden aldığı yardımın üç katından fazla parayı, Rusya hidrokarbon ihracatından elde etti.

BBC’nin analiz ettiği verilere göre Ukrayna’nın Batılı müttefikleri, Kiev’e verdikleri yardımdan daha fazla miktarda parayı Rusya’ya ödemiş oldu.

Ukrayna savaşıyla ilgili kampanya yapan oluşumlar Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinin, Rusya’nın savaş finansmanına destek olmamak adına daha çok çaba göstermesini istiyor.

Rusya ne kadar kazanıyor?

Rusya’nın savaş makinesinin işlemesini, gaz ve petrol satışları sağlıyor.

Rus devletinin gelirlerinin üçte biri petrol ve gazdan geliyor. İhracatın yüzde 60’ı da bu iki kalemden elde ediliyor.

İşgalden hemen önce Ukrayna’nın müttefikleri Rus hidrokarbonuna yaptırım uygulamaya başlamıştı. ABD ve İngiltere Rus petrolüne ve gazına yasak getirmiş, Avrupa Birliği (AB) ise gaza değil ama deniz yoluyla taşınan ham petrole yaptırım uygulamıştı.

Buna rağmen, işgalin başından 29 Mayıs’a kadar, Rusya’nın fosil yakıt ihracatından 973 milyar dolar elde ettiği görülüyor. Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (CREA) verilerine göre, bunun yaklaşık 260 milyar doları, yaptırım uygulayan ülkelerden.

Bu gelirde aslan payı, 237 milyar dolarla AB üyesi ülkelerden geliyor.

AB ülkeleri boru hattı yoluyla Rusya’dan doğrudan gaz almaya devam ettiler. Ukrayna bu yılın Ocak ayında bu geçişi kesmiş olsa da Macaristan ve Slovakya’ya Rus ham petrolü ulaşmaya devam ediyor.

Rus gazı Avrupa’ya Türkiye yoluyla yine boru hattı üzerinden ulaşıyor. CREA verilerine göre, 2025’in Ocak ve Şubat aylarında bu sevkiyatın hacminde önceki yıla göre yüzde 26,77 artış görüldü.

Macaristan ve Slovakya’ya Rus gazı Türkiye üzerinden boru hatlarıyla tedarik ediliyor.

Batı’nın attığı adımlara rağmen 2024’te Rusya’nın fosil yakıtlardan elde ettiği gelir 2023’e göre yalnızca yüzde 5 düştü. İhracat hacminde ise yüzde 6 düşüş oldu.

Geçen yıl ham petrol ihracatından elde edilen gelir ise yüzde 6 arttı. Boru hattı gazından ise yüzde 9 daha fazla gelir elde edildi.

CREA’nın verileri, Rusya’nın sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının yarısının AB ülkelerine yapıldığını söylüyor.

AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, henüz “en etkili yaptırımları uygulamadıklarını” söylüyor. Bunun nedeninin ise bazı üye ülkelerin kısa erimde “daha ucuz gaz ve petrol aldıkları için” gerginliğin tırmanmasından endişe etmeleri olduğunu dile getiriyor.

Rusya’dan LNG ithalatı, AB’nin Rusya’ya yönelik 17. yaptırım paketine dahil edilmedi. Ancak Rus gazı ithalatının 2027’ye kadar bitirilmesi için bir yol haritası benimsendi.

Özetle, petrol ve gaza olan ihtiyacı, Batı’nın Rusya’nın savaş finansmanını kesme çabalarının önündeki büyük bir engel.

Global Witness adlı kampanya grubundan Mai Rosner, “Birçok hükümetin Rusya’nın petrol üretme ve satma kapasitesini sınırlama gibi bir isteği aslında yok. Bu adımın, küresel enerji pazarı için ne sonuçlar doğuracağından çok korkuluyor” diyor.

Rafineri ‘kaçağı’

Doğrudan satışların yanı sıra, Rusya’nın ihraç ettiği petrolün bir kısmı, başka ülkelerde işlenip petrol ürünlerine dönüştükten sonra Batı’ya giriyor.

CREA, üçü Türkiye’de üçü de Hindistan’da olmak üzere, Rus petrolünü “aklayan” rafinerileri saptayabildiklerini ileri sürüyor. Buna göre, bu rafineriler Rus ham petrolünü işleyerek, yaptırım uygulayan ülkelere işlenmiş ürünlerin tedariğini sağlıyor. İşlem hacminin ise 6,1 milyar euro olduğu iddia ediliyor.

Hindistan hükümeti CREA’nın raporunu “Hindistan’ın imajını lekelemek için yanıltıcı bir çaba” olarak niteledi.

CREA’dan analist Vaibhav Raghunandan, “Batıda yaptırım uygulayan ülkelerin buna sıcak bakacağı biliniyor. Bu bir “yasal boşluk”, yani işlem aslında tamamen yasal. Herkes bunun farkında, ancak kimse bunu gerçekten değiştirecek adımları atmıyor” diyor.

Uzmanlar ve kampanya yapan çevreler Batılı hükümetlerin Kremlin’in gelirlerini kesecek araçlara sahip olduğunu savunuyor.

Rusya’nın eski Enerji Bakanı Yardımcısı ve Putin’in muhalifi Vladimir Milov, Rusya’ya yönelik yaptırımların daha etkili uygulanabileceğini söylüyor.

Trump’ın ‘petrol fiyatları’ planı işe yarar mı?

BBC’nin görüştüğü uzmanlar, Trump’ın ‘Opec petrol fiyatlarını düşürürse Ukrayna’daki savaşın biteceği’ yönündeki düşüncesini de doğru bulmuyor.

Milov, ” Moskova’dakiler bu fikre gülüyor, çünkü bundan en kötü etkilenecek taraf Amerikan kaya petrolü endüstrisi” diyor.

Raghunandan da benzer bir görüşü savunarak, Rusya’nın ham petrol üretim maliyetlerinin Suudi Arabistan gibi Opec ülkelerinden düşük olduğunu, dolayısıyla bu ülkelerin Rusya’dan daha çok etkileneceğini belirtiyor:

“Suudi Arabistan’ın bu öneriyi kabul etmesi imkansız. Bu, daha önce de denendi ve Suudi Arabistan’la ABD arasında gerilime neden oldu.”

Rosner ise Batı’nın Rus hidrokarbonunu almasının ahlaki ve pratik sorunlar taşıdığını dile getiriyor:

“Öyle bir durumdayız ki, hem savaştaki saldırgan tarafı kınıyoruz ve direnen tarafı destekliyoruz hem de saldıran tarafı mali olarak destekliyoruz. Fosil yakıtlara bu bağımlılığımız, enerji piyasalarına, küresel enerji üreticilerine ve düşman diktatörlere karşı savunmasız olduğumuz anlamına geliyor.”

Haber Kaynak : SONDAKIKA.COM

“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”